Etsen van Gerda Smit

‘Leven in een lichte wereld’

De etsen van Gerda Smit (geboren in Utrecht 1934 – overleden in Eindhoven 2004) herken je snel. Haar geheel eigen directe stijl heeft ze zich vrij snel eigen gemaakt en is ze altijd trouw gebleven. Na jaren in het kleuteronderwijs gewerkt te hebben koos ze voor een opleiding aan de kunstacademie om graficus te worden. Ruim 18 jaar schiep ze mensen, kinderen, dieren en situaties die heel dicht op je huid komen. Je gaat bijna als van zelf van haar etsen houden: de (geraffineerde) eenvoud, de kleuren die lijken te leven en de invoelbaarheid van de afbeelding. Haar werk heeft iets ‘hemels’, kent een bepaalde lichtheid: kinderen veranderen in engelen, handen veranderen in vleugels en het leven komt los van de grond.

Bijna al haar grafiek is zonder titel (z.t.). Maar zelf benoemde zij haar grafiek wel zoals ‘mijn gouden kind’ of ‘man met ladder’.

Net als haar dochter en graficus Marjan Smit heeft ze vele zondagen op de kunstmarkt op het Thorbeckeplein en later op het Spui in Amsterdam gestaan.

Helaas is er weinig over het werk van Gerda Smit gepubliceerd, maar het belangrijkste boekje is ‘Gerda Smit Prentenboek’. Veel van haar etswerk en haar schilderijen zijn in dit boekje te bekijken. Dr. Jan Engelen en Will Priems hebben hierin over haar geschreven. Het boekje is in 2007 verschenen en is o.a. via haar dochter Marjan Smit te koop. Via de website van Marjan Smit moet dit wel lukken.

Om meer over Gerda te weten te komen heb ik haar dochter Marjan Smit geïnterviewd. Dit zal later als een apart mapje in mijn website komen.

Ter informatie:

Website van Marjan Smit: www.marjansmit.nl

Marjan Smit heeft nog enkele etsjes van haar moeder Gerda Smit te koop. Ook op marktplaats zie je ze af en toe. Je kunt op de website van Marjan veel informatie over de etsen en het prachtige glaswerk van Marjan Smit vinden.

Moeder Gerda – deel uit een interview met Marjan Smit (zie haar hoofdstuk)

Ik herinner mij haar vooral dat ze altijd tekende en schilderde. Toen ze in haar jeugd in een kindertehuis zat, deed ze dat al. Een van haar pleegouders heeft later al haar tekenboeken weggegooid. Mijn moeder moest van hen naar de pedagogische academie, ook al wilde ze graag naar de kunstacademie. Ze werd kleuterleidster en via een schriftelijke cursus tekenen heeft zij zichzelf verder ontwikkeld. Toen we in Eindhoven woonden, is ze op het Centrum voor Kunstzinnige Vorming verder gaan studeren. Daar leerde zij de techniek van de droge naald. De platen drukte ze eerst af in een bankschroef. Later werd haar pers een mangel van een wasmachine, waar mijn vader ijzeren buizen om gemaakt had. Primitief, maar het werkte wel. Toen we hier in 1984 in de boerderij kwamen wonen, hebben we de inboedel van het atelier van een oude kunstenaar opgekocht en zo hadden we samen een etspers. Later hebben we er nog een nieuwe lichtgewicht pers voor Gerda bijgekocht.

Bij haar ziet het er schijnbaar snel getekend uit, maar als je er de voorstudies van ziet, weet je dat alle lijntjes precies op de plek kwamen die zij wilde. Zij ‘regisseerde’ als het ware haar tekeningen. Ze wilde met zo weinig mogelijk lijnen een maximaal resultaat in de uitdrukking geven. Je kunt het vergelijken met het werk van Dick Bruna. Met het verschuiven van een paar millimeter van bijvoorbeeld de ogen of de mondlijn kan je een totaal andere uitdrukking in het gezicht maken.

Hieronder volgen nog enkele etsen van Gerda Smit