Nikolaas wordt naar Bari overgebracht
Na de slag bij Manzikert in 1071 viel Myra in handen van de islamitische Seltsjoeken. Grieken die in de hiel van Italië leefden, begonnen zich zorgen te maken over de relieken van hun populaire heilige. In 1087 landde een groep kooplieden in Myra om de beenderen al dan niet te ontvreemden en over te brengen naar Bari. Hun terugkomst op 9 mei werd het feest van de translatie, het overbrengen van de relikwieën van Nikolaas naar Bari. Twee jaar later kon Paus Urbanus II daar een speciaal gebouwde kerk inwijden, de Basiliek van Sint-Nikolaas.
Mede doordat Bari geliefd was bij veel pelgrims die op doortocht naar Rome waren en ook omdat Bari een belangrijke startplaats was voor de kruistochten, breidde de verering van Sint-Nikolaas zich hierna snel uit naar andere delen van Europa, zoals Spanje, Frankrijk Engeland en het gebied rond de Alpen. Niet veel later volgden Tsjechië, het Heilige Roomse Rijk en de Nederlanden. Zowel in Bari als in Venetië in Italië zouden overblijfselen van Sint-Nikolaas begraven liggen. Ze liggen (volgens de overlevering en traditie) ook in het museum van Antalya.
Tegen 1200 was de verering van de heilige Nikolaas in Europa vrij algemeen geworden. In West-Europa kreeg deze verering steeds meer een volks karakter, terwijl zij in Oost-Europa vooral kerkelijk en sacraal bleef.
Uit het Algemeen Dagblad
Turkse archeologen hebben een begraafplaats opgegraven waar Sint-Nikolaas begraven zou kunnen liggen. Dat meldt de krant Hurriyet op 4 oktober 2017. In Demre, in de provincie Antalya in Turkije, hopen de onderzoekers het lichaam van Nikolaas te vinden.
De opgravingen vinden plaats in Demre, bij de geboorteplaats van de heilige. Rond de vierde eeuw zou Nikolaas daar gewoond hebben, toen het huidige Demre nog Myra heette. Archeologen hebben de grond bij de Sint-Nikolaaskerk in Demre onderzocht met radars. Zo vonden ze onder het huidige kerkgebouw een oudere tempel die nog helemaal intact is. In de tempel is een speciaal gedeelte, waar zich mogelijk de tombe van Sint-Nikolaas bevindt. ,,We hebben al goede resultaten bereikt, maar het echte werk begint nu pas”, aldus Cemil Karabayram tegen de Turkse krant Hurriyet. ‘We gaan ondergronds zoeken en wellicht vinden we het onaangetaste lichaam van Sint-Nikolaas.’
Het Turkse onderzoeksteam denkt dat destijds het verkeerde lichaam is gestolen. ‘De ogen van de wereld zijn op ons gericht’, aldus Karabayram. ‘Als we resultaten bereiken, dan is dat een enorme boost voor het toerisme in Antalya. We zullen internationale discussies voeren na de opgravingen.’
In een nis van de kerk in Myra / Demre zijn de resten te zien van een opengebroken, grote marmeren sarcofaag, waarop in 1968 een deksel uit de Romeinse periode werd hergebruikt. Zou hier ooit Nikolaas hebben gerust? Eén blik op de deksel is voldoende. Duidelijk zijn de sporen te zien van de twee marmeren, levensgrote ligbeelden: het zijn een man én een vrouw! Dat lijkt geen passende sarcofaagdeksel voor een zó kuis levende heilige!